Danas je u Donjoj Gradini obilježen Dan sjećanja na žrtve ustaškog genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj od 1941. do 1945. godine i 80. godišnjica proboja logoraša iz koncentracionog logora Jasenovac.
“Ovo je tragično mjesto za cijeli prostor Potkozarja. Opština Novi Grad je u tom periodu zaista izgubila veliki broj stanovnika i sve ove godine to nije nadoknađeno. Moramo istaći da ovaj logor nije bio običan logor. Kada pogledamo sve logore koji su bili na području Njemačke ili okupacionih zona gdje su postojali slični logori ovaj se zaista izdvajao po načinu ubijanja”, rekao je načelnik opštine Novi Grad Miroslav Drljača dodao da se ovi događaji ne smiju zaboraviti da se ne bi ponovili.
Načelnik je dodao da je danas u Donjoj Gradini oko 250 ljudi iz našeg grada, uključujući delegaciju opštine i učenike osnovnih i srednjih škola.
“Danas smo se ovdje okupili da na neki način odamo poštvanje tim ljudima koji su u teškim ratnim vremenima stekli snage da naprave proboj obruča i pokažu da ipak ima htrabrosti prvenstveno kod srpskog naroda koji su bili u jednom getu godinama, a tu je bilo naravno i drugih naroda koji su bili protivnici nacizma, njemačke i ustaške okupacije”, rekao je predsjednik Skupštine opštine Novi Grad mirko Šljokavica.
Obilježavanju su prisustvovali predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, srpski član i predsjedavajuća Predsjedništva BiH Želјka Cvijanović, kao i brojni diplomatski predstavnici, građani, učenici i potomci stradalih, te domaće i strane medijske ekipe.
Istraživanja vršena šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog vijeka pokazala su da je u sistemu koncetracionog logora Jasenovac ubijeno 700.000 ljudi, od toga 500.000 Srba 33.000 Jevreja, 40.000 Roma, 127.000 antifašista, od kojih 20.000 djece.
Logor Jasenovac, kao sistem logora bio je najveći koncentracioni i logor smrti na prostoru Kralјevine Jugoslavije za vreme okupacije u Drugom svetskom ratu.
Logor je formirala Nezavisna Država Hrvatska, istočno od istoimenog grada, u avgustu 1941. godine, a uništile su ga ustaše u aprilu 1945. godine da bi sakrili i umanjili zločin koji su počinili. Državna administracija Hrvatske nazvala ga je „Sabirni i radni logor Jasenovac”, ali to je bio logor smrti, mjesto za mučenje i ubijanje prvenstveno Srba, Roma i Jevreja (svih uzrasta, polova, starosnih dobi, socijalnih, obrazovnih i drugih profila), a u to mučilište su dovođeni i svi drugi koji su podržavali Srbe, Rome, Jevreje, komuniste, partizane ili sve koji nisu odgovarali tadašnjim vođama ustaške Hrvatske.
Vlada Republike Srpske na redovnoj sjednici proglasila je 27. april Danom žalosti povodom obilježavanja Dana sjećanja na žrtve ustaškog genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj od 1941. do 1945. godine.
