AGENCIJE
Šume u Republici Srpskoj prostiru se na oko 1,1 milion hektara i godišnje obezbijede oko 875 miliona tona kiseonika, rečeno je u Resoru šumarstva i lovstva u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, povodom Svjetskog dana šuma – 21. marta.
Površina obraslog šumskog zemljišta iznosi 1.103.934 hektara ili 44,4 odsto od ukupne površine Republike Srpske. „U svojini Republike Srpske nalazi se 73 odsto površine šuma, a 27 odsto je u privatnoj svojini“, naveli su u Resoru šumarstva i lovstva.
Površina šuma po jednom stanovniku u Republici Srpskoj iznosi 0,90 hektara, i viša je nego u Srbiji /0,30 hektara/, a manja nego u Hrvatskoj /1,25 hektara/. U Resoru šumarstva i lovstva navode da na teritoriji Republike Srpske zastupljeno devet osnovnih grupa šumske vegetacije, 27 podgrupa i 169 osnovnih tipova šuma.
Oko 60 odsto od ukupnog šumskog fonda Srpske nalazi se u planinskoj zoni /1.000-1.500 metara nadmorske visine/ sa dominacijom šuma bukve i jele sa smrčom /71 odsto/, oko 36 odsto je u brdskoj zoni /500 do 1.000 metara nadmorske visine/ sa najvećim učešćem bukovih šuma /47 odsto/, dok je oko četiri odsto u nizijskoj zoni /niže od 500 metara nadmorske visine/ gdje dominiraju šume hrasta kitnjaka na površini od 95 odsto.
„Potreba za održivim i integralnim razvojem svih funkcija šuma usko je vezana za uticaj šuma na ekološko-društveni i sirovinsko-energetski razvoj Republike Srpske“, ističu u Resoru šumarstva i lovstva.
Iz ovog resora napominju da su šume i šumska zemljišta izložena djelovanju štetnih faktora sa vidljivim posljedicama za njihovu vitalnost i stabilnost, među kojima su klimatski poremećaji uzrokovali sve učestalije ekstremno djelovanje abiotičkih faktora, pojavu i širenje invazivnih vrsta, promjenu bionomije štetnih insekata, sve veću zarazu biljnim bolestima, povećanje broja požara i opožarenih površina.
Poseban problem predstavlja, kako navode, proces sušenja šuma koji je uzrokovan sinergičnim djelovanjem klimatskih promjena i ostalih ugrožavajućih faktora kao što je opadanje imuniteta, fiziološko slabljenje stabala i potom sekundarni uticaji. Lišćarske šume pretrpjele su gradaciju defolijatora /2012-2014 – gubar; 2012-2016 -žutotrba/, djelovanje kasnog mraza i vjetra, te pojavu invazivnih vrsta /2015-kestenova osa šišaruša; 2017 – hrastova mrežasta stjenica/. Najveću štetu u četinarskim šumama načinila je gradacija potkornjaka /2016. godine/, ekstremno djelovanje abiotičkih faktora /2014, 2016. i 2020. godina/ i požari čiji uzročnik je uglavnom čovjek u više od 95 odtso slučajeva.
U Resoru šumarstva i lovstva ističu da su šume i šumsko zemljište prirodna dobra od opšteg interesa i uživaju posebnu brigu i zaštitu Republike Srpske, a poslovi korišćenja, ali i čuvanja šuma povjereni su Javnom preduzeću šumarstva „Šume Republike Srpske“, koje zapošljava oko 5.000 radnika.
Iz ovog resora napominju da je zakonom propisano da se površine šuma u svojini Republike Srpske ne mogu smanjivati, osim u posebnim slučajevima prilikom izgradnje puteva, dalekovoda i slično, te ne mogu biti predmet otuđivanja.
Za različite infrastrukturne i privredne potrebe u prošloj godini iskrčeno je oko 200 hektara, dok je obim pošumljavanja posljednjih godina u rasponu od 300 do 500 hektara, odnosno posadi se od 1.000.000 do 1.500.000 sadnica. Međunarodni dan šuma koji je ustanovila Generalna skupština UN obilježava se 21. marta od 2012. godine, a tema obilježavanja ove godine je „Zdrave šume za zdrave ljude“.