среда, децембар 4, 2024
spot_img

Srećna slava! Praznik posvećen svetim mučenicima Sergiju i Vakhu

 

Srpska pravoslavna crkva /SPC/ obilјežava danas praznik Srđevdan, posvećen Svetim mučenicima Sergiju i Vakhu.

 Sergije i Vakh bili su rimski dostojanstvenici na dvoru cara Maksimilijana, a zbog pripadnosti hrišćanskoj vjeri i odbijanja da se poklone rimskim bogovima posječeni su u Siriji, gdje je njihov kult uspostavlјen i odakle se raširio po Istoku.

Sveti Sergije naročito je bio poštovan u gradu Rosafu, gdje je pogublјen. Taj grad je jedno vrijeme nosio ime Sergiopolis i u šestom vijeku bio veliko hodočasničko mjesto cijelog Istoka.

Pod carem Justinijanom /527-565/ kult Svetih Sergija i Vakha raširio se na Zapad, naročito na prostoru između Drača i današnjeg Dubrovnika, gdje je, prema sačuvanim podacima, postojalo više od 15 crkava posvećenih ovim svecima.

Odatle se slavlјenje Srđevdana širilo u unutrašnjost, tako da je ova slava u srednjovjekovnoj Zeti bila jedna od značajnijih. O tome svjedoči i crkva Svetih Sergija i Vakha na Bojani, koja je bila mjesto gdje su sahranjivani vladari dinastije Vojislavlјević u 11. i 12. vijeku.

Nakon obnove krajem 13. vijeka, od srpske kralјice Jelene Anžujske i njenih sinova Dragutina i Milutina, ta crkva je mogla da primi 3.000 vjernika.

Prema predanju, prilikom prenosa moštiju Svetog Save iz Trnova, u Mileševu su prenesene i mošti Svetih Sergija i Vakha, gdje je od ranije postojao kult ovih svetitelјa, o čemu svjedoče i njihove freske iz najranijeg perioda freskopisa u Mileševi.

Kao zanatlijsku slavu, Srđevdan slave obućari i opančari, a srpski narod smatra da je taj dan granica između jeseni i zime.

Srđevdan je jedna od manjih slava na prostorima Srbije, Crne Gore, Bosne i Hercegovine, dijelova Hrvatske.Slava se obilježava 20. oktobra, odnosno 7. po julijanskom kalendaru, sa obaveznim paljenjem slavske sveće i pravljanjem slavskog kolača.Srđevdan pripada slavama za koje se priprema mrsna hrana, izuzev ako srijeda ili petak nisu dani slave. Svaka kuća koja slavi Srđevdan morala bi da ima ikonu Sv. Sergija i Vakha.

Na ikonama se Sv. Sergije i Vakho predstavljaju ili u običnim tadašnjim odorama sa krstom i mitrom, znakom mučeništva, ili, što je ređi slučaj, u vojničkoj opremi sa palminim grančicama u rukama. Ostali slavski običaji razlikuju se od jednog do drugog geografskog prostora, kao i kod ostalih slava.

Zemljoradnici (ratari) naročito paze da na Srđevdan ne izlaze sa volovima u polja, jer na taj dan ne valja orati. Vjeruje se da na taj dan i divlje zveri bivaju pitome i krotke. Predanje kazuje da Sveti Srđa, na svoj dan, obilazi sve opančare, obućare i sa njima proslavlja, odnosno praznuje. 

 

POVEZANE VIJESTI
spot_img

NAJČITANIJE VIJESTI