Osmi mart je samo jedan dan u godini kada se prisjećamo borbe za ženska prava, ali nikako ne smijemo zaboraviti da ta borba i dalje traje.
Iako svakog dana treba insistirati na ravnopravnosti polova današnji dan je važan datum u istoriji i treba nam poslužiti da se podsjetimo zbog čega slavimo Osmi mart i šta se tim datumom ukazuje.
Međunarodni dan žena (skraćeno Dan žena), međunarodni je praznik koji se obilježava 8. marta svake godine. Tog dana se slave ekonomska, politička i društvena dostignuća pripadnica ženskog pola. Prvi Dan žena se slavio 28. 2. 1909. u SAD temeljem deklaracije koju je donijela Socijalistička partija Amerike.
Između ostalih važnih istorijskih događaja, njime se obilježava i požar u fabrici Triangle Shirtwaist u (New Yorku 1911. godine) kada je poginulo preko 140 žena. Ideja da se obilježava međunarodni dan žena se prvi put pojavila početkom 20. vijeka u doba brze industrijalizacije i ekonomske ekspanzije koja je često dovodila do protesta zbog loših radnih uslova.
Žene zaposlene u industriji odjeće i tekstila su javno demonstrirale 8.marta 1857. godine u New Yorku. Tekstilne radnice su protestovale zbog loših radnih uslova i niskih plata. Demonstracije je rastjerala policija, a te iste žene su osnovale sindikat dva mjeseca kasnije.
Protesti na 8. 3. su se događali i slijedećih godina, od kojih je najpoznatiji bio 1908. godine kada je 15.000 žena marširalo kroz New York tražeči kraće radno vrijeme, bolje plaće i pravo glasa. Godine 1910. prva međunarodna ženska konferencija bila je održana u Kopenhagenu u organizaciji Socijalističke Internacionale te ustanovila “Međunarodni dan žena” na prijedlog slavne njemačke socijalistice Clare Zetkin.
U Agenciji za statistiku BiH, povodom 8. marta, Međunarodnog dana žena, podsjećaju na podatke objavljene u publikaciji „Žene i muškarci u BiH“, prema kojima su u BiH u 2020. godini žene činile 60 odsto od 13.291 diplomiranog studenta, 64 odsto od 3.143 magistra nauka i specijaliste te 41 odsto od 153 doktora nauka.
„Visokoobrazovane žene u BiH dominiraju u djelatnostima obrazovanja, zdravstva i društvenih nauka. U strukturi zaposlenih u obrazovnim ustanovama tokom 2020. godine u BiH je radilo oko 99 odsto vaspitačica u predškolskim ustanovama“, kazali su iz Agencije i istakli da se, idući prema višim nivoima obrazovanja, polna struktura nastavnog osoblja mijenjala.
„Žene su bile zastupljenije u osnovnom i srednjem obrazovanju, dok su više od polovine nastavnika i saradnika u visokoškolskim ustanovama činili muškarci. Od ukupnog broja zdravstvenih radnika u javnom zdravstvu u BiH u 2020. godini, gotovo tri četvrtine su bile žene, pa je doktorica bilo 63 odsto u odnosu na 37 odsto doktora. U oblasti sudstva i tužilaštva, u 2020. godini bilo je 64 odsto žena sudija i 52 odsto žena tužilaca“, pojasnili su iz Agencije.
Dodali su da na osnovu polne strukture upravnih odbora deset najviše rangiranih kompanija na berzi u BiH, u 2020. godini upravljačku strukturu odabranih kompanija činilo je 17 odsto žena i 83 odsto muškaraca. Samo je jedna kompanija za predsjednicu imala ženu, dok su u ostalih devet kompanija predsjednici bili muškarci.
